2 april 2014; suikerbieten zaaien

Nadat gisteren (1 april) het suikerbietenproefveld is gezaaid, heeft Gerd Speelman van loonbedrijf De Waard uit Biddinghuizen het perceel met mijn 7 ha eigen suikerbieten vol gezaaid.Dit jaar zaai ik het ras Kodiak van SES van der Have. De zaaimachine zaait 12 rijen breed. Dus 12 voorraadbakjes. Tussen elke rij zit 50 cm. In de rij worden de suikerbietenzaadjes om de 20 cm gezaaid. Dit is de ideale afstand om tot een optimale opbrengst komen. Dan moeten wel alle zaadjes opkomen. Doen ze dat, dan komen er 100.000 planten/ha op. Dat is afhankelijk van het weer en of de zaadjes wel goed opkomen. Afwachten nog. Eerst even overleg met Gerd Speelman waar de suikerbieten komen. Doordat er al een proefveld in het perceel ligt moet de chauffeur van de bietenzaaier goed weten hoe hij perceel verder moet inzaaien. Omdat Loonbedrijf De Waard de GPS op andere trekkers gebruikt dan deze is het om een begin te maken noodzakelijk om eerst het perceel uit te zetten met zogenaamde rood witte sjalonstokken. De eerste suikerbietenrij komt op 50 cm uit de kant van de sloot. Om dan recht te beginnen worden er om de ca. 100 meter een paar sjalonstokken uitgezet. De chauffeur kan met het midden van de trekker recht op de sjalonstok afrijden. Dat word dan de eerste rechte gang. Tot de chauffeur bij de sjalonstok is haal ik de sjalonstok weg en rijd de chauffeur door naar de volgende totdat hij op het einde is. Daar keert hij. Door een markeurstreep door de grond te trekken kan de chauffeur bij de volgende ronde hier op rijden. Een goeie concentratie is hiervoor nodig.

Tegenwoordig met GPS hoeft de chauffeur niet meer zelf te sturen. Voor Gerd de chauffeur heeft GPS een andere benaming namelijk Gerd Poot Scheef ;-). Er wordt een gleuf getrokken waar het zaadje invalt. Het zaadje word aangedrukt op de vochtige grond en daarna word het geultje dicht gemaakt. Rond half 2 in de middag zaten de suikerbieten erin. Met dit groeizame weer kunnen ze over ca. 2 weken bovenstaan.


Hieronder een korte video van het zaaien van de suikerbieten.

1 april 2014; Suikerbieten proefveld gezaaid

SES van der Have uit Rilland heeft 30 maart en 1 april het suikerbietenproefveld ingezaaid. Het is inmiddels het 5e jaar dat er tussen mijn eigen suikerbieten een proefveld van SES van der Have word aangelegd. Jaarlijks worden duizenden combinaties suikerbieten uitgeprobeerd op diverse proefvelden door het land. Dit gebeurt op verschillende soorten grond waaronder klei, dalgrond en zand. Er word gekeken naar de opbrengst, suikergehalte maar ook naar schieterresistentie, zaadkwaliteit en oogstbaarheid. Transportbedrijf Van Wieren uit Emmeloord heeft de speciale proefveld zaaimachine vrijdagochtend 28 maart gebracht. Maandagochtend 31 maart werd de zaaimachine verder ingesteld op het erf door medewerkens van SES van der Have uit Rilland.

Het zaaien van het proefveld gebeurt met een pneumatische zaaimachine die zo ingericht is dat elk zaadje op precies dezelfde afstand gezaaid word. Tussen alle proeven worden zogenaamde rijpaden ingezaaid. Dwars daarop word het proefveld gezaaid. De witte streep geeft aan wanneer de man op de zaaimachine een knop moet indrukken zodat er een proef gezaaid kan worden. Elk zakje is weer een proef (plot). Het zakje word leeg gegooid in de trechter op de zaaimachine. Na elk proefje (plot) word het zaaielement automatisch leeggezogen. Het zaad word opgevangen in een opvangbakje. Zo kan men zonder vermenging het volgende proefje zaaien. De zaaimachine rijdt sinds 3 jaar op GPS van SBG.


 

Video proces bietenzaad door SES Van der Have.

2 oktober 2013; suikerbietenproefveld gerooid

Vrijdag 27 september is SES van der Have begonnen met de oogst van het suikerbietenproefveld. Woensdag 2 oktober was het proefveld eruit. Dit jaar is het proefveld netto 1,87 ha groot met 2088 trials. Elke trial is 1,5 m bij 6 meter breed. Een week eerder zijn mijn eigen suikerbieten al gerooid. En is ook het proefveld vrij gerooid. Woensdag 2 oktober tegen de middag waren de suikerbieten eruit. Het rooien verliep dit jaar perfect. Ideale rooiomstandigheden. Totaal 4 dagen werk. De rooier is na dit proefveld naar de Noordoostpolder gegaan waar ook nog proeven liggen en daarna moeten ze ook nog naar Drenthe en Groningen. De bietenrooier rijdt voor het 2e jaar op GPS. Tijdens het rooien worden per trial, het brutogewicht en het netto gewicht gewogen. Er zit namelijk een wastrommel in de rooier die de grond eraf wast. Met een tankwagen word de rooier af en toe bijgevuld. Het vuile spoelwater word tijdens het rooien op het land geloosd. In de rooier worden de bieten gesneden, daaruit word een stukje brij gehaald . Deze brij worden per trial allemaal bewaard. Al deze monsters worden ingevroren bewaard. In de winter worden de gegevens gebruikt om te zien of er nieuwe veelbelovende rassen uit komen. Nadat er een monster is uitgehaald worden de overige gesneden suikerbieten opgevangen in een wagen. Deze suikerbieten worden op het erf gekiept. Met de opschepbak worden de suikerbieten in een container gestort. De container met suikerbieten word opgehaald door transportbedrijf Post en Haveman. Deze brengt de suikerbieten naar de suikerfabriek. Daar worden ze verder verwerkt tot suiker.

 

23 september 2013; suikerbieten laden

De op 20 en 21 september gerooide suikerbieten zijn afgeleverd. Maar liefst 22 vrachtwagens met suikerbieten zijn vanaf ons bedrijf geladen. De suikerbieten gaan direct door naar de suikerfabriek in Groningen. Waar ze verwerkt worden en er suiker uit gewonnen word. Totaal 651.620 kg suikerbiet met een suikergehalte van 16,71 % levert 108.880 kg suiker op. De suikerbieten zijn op de vrachtwagen naar de suikerfabriek in Groningen gegaan.


Door het meten van de interne kwaliteit van de suikerbieten die geleverd zijn weten we wat het suikergehalte, winbaarheid, tarra (meegeleverde grond en groene delen) is.
Aan de hand van die gegevens word de akkerbouwer uitbetaald.
Hoe hoger het suiker gehalte hoe hoger de uitbetalingsprijs per ton netto suikerbieten is.
De winbaarheid van de hoeveelheid suiker in de biet wordt uitgedrukt in een winbaarheidsindex en is afhankelijk van: het suikergehalte, de hoeveelheid schadelijke stikstof (α-aminoN),  de hoeveelheid kalium en natrium en de verhoudingen hiertussen. Hoe hoger het getal winbaarheid is hoe beter de suiker uit de biet gewonnen kan worden en hoe beter de uitbetaling voor de teler is. Door tijdens de teelt van de suikerbieten hiermee rekening te houden proberen we een zo hoog mogelijk suikergehalte en winbaarheid te halen. Vroeg zaaien als het land het toe laat. Niet te veel kunstmest gebruiken en een goede schimmelbestrijding zijn teeltmaatregelen die het suikergehalte en winbaarheid kunnen verhogen. Hierbij is het weer ook belangrijk, dat hebben we als teler niet in de hand, want dat is elk jaar weer anders. We krijgen eerst een voorschotprijs uitbetaald per ton netto suikerbiet. Later in april 2014 krijgen we afhankelijk hoe de fabriek draait en Cosun het suiker verkoopt een nabetaling uitbetaald. Voor elke % tarra word er een bijdrage per ton tarra betaald.

23 september 2013; suikerbieten laden

Een deel van het overzicht met alle leveringen met kwaliteitsgegevens. Gemiddeld kwam ik op een suikergehalte van 16,71 % met 88 ton/ha netto suikerbieten. Niet gek voor zo vroeg in het seizoen.

20 en 21 september 2013; suikerbieten rooien

Vrijdagmiddag 20 september is loonbedrijf Vedelaar uit Nagele begonnen met rooien van het perceel suikerbieten. De suikerbietencampagne is net begonnen.
De leden en contractanten van Cosun telen gezamenlijk ongeveer 73.000 ha suikerbieten. Ruim 5 miljoen ton suikerbieten worden vanaf begin september verwerkt in de suikerfabrieken te Dinteloord en Vierverlaten. In de loop van januari verwerkt Suiker Unie de laatste bieten. De agrarische dienst maakt in overleg met de telers een afnameschema voor de te oogsten suikerbieten. De bieten gaan grotendeels per vrachtwagen naar de fabrieken. Het transport vindt dag en nacht, 7 dagen per week plaats. (Bron: Cosun)
Doordat ik voor het vierde jaar een suikerbietenproefveld van SES van der Have heb lever ik de suikerbieten nu al een aantal jaren vroeg af. Het proefveld word ook meestal in september geoogst. Om bij het proefveld te kunnen moet het proefveld vrijgerooid worden. Als dat gebeurt is blijft er voor mij meestal nog 4 ha over. Ik heb zoiets van rooi dan maar alles eruit. Voordeel is dat ik dan vroeg mijn perceel vrij heb, nadeel is wel dat de opbrengst dan wel wat minder is dan later rooien in oktober of november. Dat geld ook voor het suikergehalte. Als je echt heel vroeg levert krijg je nog wel wat compensatie. Dit is in de vorm van een premie per ton suikerbiet. De campagne duurt wel tot in januari. Daardoor krijgen akkerbouwers die heel laat leveren ook een premie per ton suikerbiet voor het laat leveren. Doordat de suikerbieten dan heel lang op het erf bewaard moeten worden gaat het suikergehalte in de hoop dalen.

Dit jaar rooit loonbedrijf Vedelaar uit Nagele de suikerbieten. Ze rooien met een 6 rijige Grimme Maxtron 620 rooier. Tevens verzorgt Vedelaar ook het transport van de suikerbieten. Dat gebeurt met een Case trekker met daarachter een Beco 2000 Super wagen. De suikerbieten worden op 3 verschillende plekken op ons bedrijf gestort. Bij 2 windmolens en het restant op het erf. Het erf wil ik niet helemaal volstorten omdat ik komende week het erf nodig heb om de uien in de schuur te brengen. De bietenrooier rooit 6 rijen suikerbieten. Dat is 3 meter breed. Totaal heb ik ca. 7,4 ha laten rooien. Er blijft na het rooien van deze suikerbieten nog 2 ha proefveld over. Eerst word het loof er afgeklapt, daarna de loofkop eraf gesneden en vervolgens word de suikerbiet de grond uitgelicht. Via transport band gaan de suikerbieten omhoog over rollen die de suikerbieten zoveel mogelijk reinigt van de klei. Dan vallen de suikerbieten in de opslagbunker. Doordat de rooier onder alle omstandigheden moet blijven rooien, is deze rooier voorzien van rupsbanden. Achter de rooier lopen nog 2 grote banden. Door de bijna 90 mm die er afgelopen 2 weken is gevallen is de kleigrond tijdens het rooien nogal plakkerig. De bunker van de rooier is groot genoeg om 1 rondje te kunnen rooien. In ons geval is dat ca. 290 meter heen en 290 meter terug. Dat is ca. 0,17 ha. De kiepwagen is na het lossen van de bunker ook nagenoeg vol. De suikerbieten zijn al flink aan de maat. Er zijn suikerbieten bij die meer dan 3 kg wegen.
De suikerbieten moeten voor maandagochtend 23 september 6 uur op het erf klaar liggen. Een dag later worden ze dan mogelijk al opgehaald en vervolgen de suikerbieten hun weg naar de suikerfabriek waar ze verwerkt worden. Later in de week krijg ik als teler een overzicht van de suikergehaltes en het gewicht van de afgeleverde bieten. Tevens word de meegeleverde tarra (grond wat nog aan de bieten zat, loofresten) verrekend. Dan weet ik ook hoeveel suiker er door ons is geproduceerd en krijg ik een geldvoorschot. Afhankelijk van hoe de verwerking verloopt in de fabriek en hoe Cosun de bieten verkoopt krijgen we in april volgend jaar een nabetaling.

26 juli 2013; rupsen in de suikerbieten

Afgelopen dagen hebben rupsen van de Gamma-uil aan het blad van de suikerbieten zitten vreten. Af en toe heb je een jaar dat er meer rupsen zijn. 2013 is zo’n jaar. In de suikerbieten kwam ik afgelopen weekend rupsen tegen van de Gamma-uil. Hoge luchtvochtigheid in het voorjaar en later hoge temperaturen zijn factoren die rupsengroei bevorderen. Ze vreten aan het blad waarna je onregelmatige gaten ziet. De levenscyclus duurt ongeveer 56 dagen. Een vlinder zet 260 eieren af. Na ca. 10 dagen kruipen de rupsen uit de eieren. Ze vreten dan ongeveer 27 dagen aan de suikerbieten. Daarna verpoppen ze zich. Na 19 dagen kruipen de vlinders uit de pop en begint alles weer opnieuw. Per jaar kunnen er 2-3 levenscycli voorkomen. Bestrijding is meestal niet noodzakelijk. De schade is later in het seizoen. Als meer dan 30 % van het bladoppervlak dreigt te worden opgevreten is bestrijding wel zinvol. Een gesloten gewas kan namelijk 30% van het bladoppervlak missen voordat dit opbrengst kost.

26 juli 2013; rupsen in de suikerbieten

26 juli 2013; rupsen in de suikerbieten

26 juli 2013; rupsen in de suikerbieten

Vlinder.

15 juli 2013; groeiverloop in 3 weken

Ten opzichte van vorige week groeien de zaaiuien hard. Hetzelfde geldt voor de aardappelen en dan vooral ondergronds delen. In de monstername lijken de suikerbieten in verhouding t.o.v. de uien en aardappelen langzamer te groeien. De aardappelruggen zijn inmiddels erg droog, alleen van een rotte (natte) aardappelknol krijg je natte vingers. De moederknollen hebben hun taak vervolbracht en sterven af. Alle gewassen staan nog mooi recht overeind (geen legering).

1 juli 2013; beoordelen/labelen suikerbietenproefveld

Medewerkers van SESvanderHave labelen en beoordelen de suikerbietenproefveldjes. De proefveldjes worden voorzien van een label, zodat de oogst in de herfst vlot verloopt. Daarnaast worden eventuele aanwezige ‘schieters’ verwijdert. Het aantal schieters is in de veldjes hoger dan andere jaren. Een gevolg van de koude lente van 2013. Per veldje worden o.a. het aantal niet opgekomen suikerbieten vastgesteld. Een medewerker
noteert de waarnemingen per veldje in een zakcomputer, zodat de gegevens later op kantoor gemakkelijk zijn te bewerken.

1 juli 2013; beoordelen/labelen suikerbietenproefveld 1 juli 2013; beoordelen/labelen suikerbietenproefveld

24 juni 2013; vergelijking gewasgroei

Een nieuwe tussenstand van de groei van onze akkerbouwgewassen, klik hieronder op Lees meer voor de foto’s met uitleg.

24 juni 2013; vergelijking gewasgroei
2013: pootdatum 20 april
2012: pootdatum 14 april
2011: pootdatum 29 maart. Alle 3 jaren heb ik het ras Ramos gepoot.
Conclusie: Aardappelen liggen nog zeker 1 week achter met 2012.


Op deze 2 foto’s hierboven is goed te zien hoever de aardappels ondergronds achterliggen op 2012. De eerste foto is 2013 en de tweede 2012.


24 juni 2013; vergelijking gewasgroei

zaaidatum 2013: 5 april
zaaidatum 2012: 29 maart
zaaidatum 2011: 24 maart
Conclusie: Suikerbieten hebben wel inhaalslag gedaan op vooral 2012, maar je kunt in 2013 nog goed de rijen zien.


24 juni 2013; vergelijking gewasgroei

2013: zaaidatum 23 oktober
2012: zaaidatum 16 oktober
2011: zaaidatum 16 oktober
Conclusie: De tarwe heeft nog steeds een achterstand want de bloei is nog maar net 1 week bezig. In 2012 en 2013 was de tarwe al uitgebloeid.


24 juni 2013; vergelijking gewasgroei

zaaidatum 2013: 4 april
zaaidatum 2012: 28 maart
zaaidatum 2011: 19 maart.
Conclusie: De achterstand van 2013 op 2012 lijkt niet zo groot, maar de stand van 2012 was een stuk minder, dat vertekend het beeld wel. De uien lopen ca. een week achter op 2012.


24 juni 2013; vergelijking gewasgroei

Op de foto van links naar rechts: Aardappelen, suikerbieten, uien en wintertarwe. De achterstand van 2013 op de jaren 2005 t/m 2012 is zeker nog niet ingelopen. 2013 loopt met alle gewassen achter op 2005 t/m 2012. De tarwe bloeit nog maar net, alle andere jaren was de tarwe al uitgebloeid. Opvallend bij de aardappelen is dat de jaren 2006 en 2010 de aardappelen het veld ook nog niet dicht hadden, dat waren goeie aardappeljaren voor ons akkerbouwers met voor onze mooie prijzen !!! Maar alles hangt natuurlijk af wat voor weer we de komende 2 maanden gaan krijgen. Augustus en Juli zijn de groei maanden. Anderzijds zou je verwachten dat we nog een keer een hete en droge periode krijgen want dat hebben we in 2013 nog niet gehad. Ik wacht het met spanning af, het mooie van ons vak als akkerbouwer, want alles staat buiten. Dit was de laatste tussenstand van de gewasgroei dit jaar. De gewassen gaan op de wintertarwe na nu meer ondergronds groeien. En dat word de komende weken ook weer goed in beeld gebracht.

17 juni 2013; vergelijking gewasgroei

Een tussenstand van de groei van de gewassen rond 17 juni van de jaren 2013, 2012 en 2011 en een totaaloverzicht van 2005 t/m 2013.

17 juni 2013; vergelijking gewasgroei
2013: pootdatum 20 april
2012: pootdatum 14 april
2011: pootdatum 29 maart
Conclusie: Aardappelen liggen nog zeker 1 week achter met 2012


17 juni 2013; vergelijking gewasgroei

zaaidatum 2013: 5 april
zaaidatum 2012: 29 maart
zaaidatum 2011: 24 maart
Conclusie: Suikerbieten liggen 1 week achter op 2012.


17 juni 2013; vergelijking gewasgroei

2013: zaaidatum 23 oktober
2012: zaaidatum 16 oktober
2011: zaaidatum 16 oktober
Conclusie: Tarwe bloeit nog niet. In 2012 had de tarwe begin bloei op 9 juni. In 2011 is de tarwe op 18 juni al uitgebloeid.


17 juni 2013; vergelijking gewasgroei

zaaidatum 2013: 4 april
zaaidatum 2012: 28 maart
zaaidatum 2011: 19 maart.
Conclusie: Vergeleken met 2012 lopen de uien zeker een week achter.

17 juni 2013; vergelijking gewasgroei

Op de foto van links naar rechts: Aardappelen, suikerbieten, uien en wintertarwe. De achterstand van 2013 op de jaren 2005 t/m 2012 is zeker niet ingelopen. 2013 loopt met alle gewassen achter op 2005 t/m 2012.